Trong những năm gần đây, tình trạng mua bán thuốc hormone chuyển giới không qua kiểm định đang trở thành một vấn đề nhức nhối. Các cơ sở kinh doanh trái phép mọc lên với đủ hình thức, từ cửa hàng nhỏ lẻ đến các nhóm kín trên mạng xã hội. Người mua, phần lớn là người chuyển giới, phải đối mặt với nguy cơ sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc, không qua hướng dẫn y tế.
thù giấy được cho là phảm thuốc không có nguồn gốc xuất xứ ( hình ảnh người dân cung cấp)
Tại ngôi nhà sô 2 đường số 12 phường 10 thuộc quận Gò Vấp TPHCM, một cửa hàng bán chui thuốc hormone hoạt động kín đáo đã nhiều lần bị điểm mặt nhưng chưa có hình thức xử lý theo quy định , chỉ giao dịch với những khách quen hoặc qua lời giới thiệu. Chủ cửa hàng quảng cáo thuốc có xuất xứ từ Thái Lan hoặc châu Âu với mức giá “hợp lý”, nhưng không có bất kỳ chứng nhận kiểm định nào.
những sản phẩm bày bán công khai
Người chuyển giới, trong hành trình tìm kiếm sự đồng nhất giữa cơ thể và bản dạng giới, thường phải sử dụng hormone để thay đổi ngoại hình và giọng nói. Tuy nhiên, không phải ai cũng có khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chính thống, lý do phổ biến dẫn đến tình trạng trên là vì chi phí cao: Các quy trình điều trị hợp pháp tại các cơ sở y tế thường đòi hỏi chi phí lớn, vượt quá khả năng tài chính của nhiều người đôi khi là thiếu thông tin: Nhiều người không biết cách tìm kiếm các dịch vụ y tế uy tín hoặc ngại công khai nhu cầu của mình.
Thiếu hỗ trợ từ xã hội: Định kiến và sự kỳ thị khiến họ cảm thấy bị cô lập và buộc phải tìm giải pháp qua con đường không chính thức.
Chuyên gia y té phó giáo sư tiến sĩ Trịnh Thị Ngọc
Nguy hiểm tiềm tàng từ thuốc hormone bán chui các loại thuốc được bán qua thị trường ngầm thường không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, chất lượng. Người mua chỉ biết tin vào lời giới thiệu từ người bán hoặc kinh nghiệm truyền tai trong cộng đồng, việc sử dụng thuốc hormone không đúng liều lượng hoặc không phù hợp với tình trạng sức khỏe cá nhân có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng:
Biến chứng sức khỏe: Nguy cơ mắc các bệnh như huyết khối, tim mạch, ung thư, rối loạn nội tiết.
Tác dụng phụ không kiểm soát: Thay đổi ngoại hình không mong muốn, tăng cân, rụng tóc, hoặc tổn thương gan thận.
Không có sự giám sát y tế: Thiếu hướng dẫn từ bác sĩ khiến việc sử dụng thuốc trở nên nguy hiểm hơn.
Rủi ro pháp lý đối với người bán và người mua
những loại thuốc không rõ nguồn gốc được bày bán công khai
Theo pháp luật Việt Nam, việc kinh doanh thuốc không có giấy phép hoặc không rõ nguồn gốc là vi phạm nghiêm trọng. Người bán có thể bị truy tố hình sự, chịu phạt tiền hoặc thậm chí án tù. Người mua cũng đối mặt với nguy cơ bị xử phạt nếu sử dụng thuốc không hợp pháp.
Các chuyên gia y tế và tổ chức xã hội nhấn mạnh rằng việc hỗ trợ người chuyển giới tiếp cận dịch vụ y tế an toàn là cấp thiết.
Bác sĩ Chuyên khoa II Nguyễn Văn Hữu
Bác sĩ Nguyễn Văn Hữu chuyên gia nội tiết tại TP.HCM, chia sẻ:
“Người chuyển giới cần được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe với mức giá phù hợp và được hướng dẫn chi tiết để tránh các biến chứng nguy hiểm. Việc đẩy lùi thị trường chui chỉ có thể thực hiện khi có sự phối hợp giữa cơ quan chức năng và cộng đồng.”
Tăng cường kiểm tra và xử lý: Các cơ quan chức năng cần mạnh tay hơn trong việc kiểm soát và xử phạt các cơ sở bán thuốc không phép. Hỗ trợ y tế công bằng: Xây dựng các chính sách để giảm chi phí điều trị và tạo môi trường an toàn cho người chuyển giới tiếp cận dịch vụ y tế.
Giáo dục và nâng cao nhận thức: Tuyên truyền trong cộng đồng về những nguy cơ từ việc sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc.
Thị trường chui thuốc hormone chuyển giới không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn là hiểm họa sức khỏe lớn cho cộng đồng. Để giải quyết vấn đề này, cần sự phối hợp đồng bộ từ cơ quan chức năng, các tổ chức xã hội và chính cộng đồng LGBTQ+. Mỗi người cần ý thức rõ về sức khỏe của bản thân và tìm kiếm những phương pháp điều trị an toàn, hợp pháp.
Phóng viên: Thùy trang, Anh Đức